Over ons

"Zinnelozengesticht"

Heilig Hart Ieper is gegroeid vanuit een eeuwenoude traditie van psychiatrische zorg in Ieper. Reeds in de 16de eeuw kende Ieper een "zinnelozengesticht" in de Neermarkt. Begin 19de eeuw leven ideeën om het eerste psychiatrisch ziekenhuis 'avant la lettre' te bouwen. In de Lange Torhoutstraat ontstond een nieuw "gesticht" vanuit een samenwerking tussen de stad Ieper en de burgerlijke godshuizen. Eind 19de eeuw telde het 297 patiënten. In de jaarverslagen van het Ministerie van Justitie lezen we over de drieste levensvoorwaarden. Het is binnen deze context dat de zusters van de 'Bermhertigheid Jesu' het plan opvatten tot het bouwen van 'L’asile du Sacré Coeur' aan de Poperingseweg. De bouwwerken startten in 1897 en op 23 november 1900 opende het ziekenhuis.

Vluchten

Toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak moesten de patiënten de ‘instelling’ verlaten. Een tijdlang was het ziekenhuis een militair hospitaal. In 1915 werd de instelling evenwel praktisch totaal vernield. Inmiddels waren de patiënten met de trein overgebracht naar de instelling ‘L’asile Vaucluse’ nabij Parijs. In de archieven vinden we schrijnende getuigenissen van deze ‘memorabele’ 42 uur-durende vlucht van honderden psychiatrische patiënten.

‘Men kan zich niets treurigers inbeelden dan de vlucht van die honderden onnoozele menschen. Hier is een vrouwtje wenend, anderen maken zich kwaad, velen worden in zetels gedragen en nog anderen danschen en zingen’.

Na de Eerste Wereldoorlog krijgen de patiënten onderdak in St.-Anna te Kortrijk. De wederopbouw van het ziekenhuis gebeurt net op dezelfde plaats en in bijna dezelfde bouwstijl als vóór W.O. 1. 

Dorp in de stad

Op 25 april 1928 tekende de Ieperse procureur des konings het eerste register van het nieuwe ‘Sacré Coeur’. Er verbleven gemiddeld een 475 vrouwelijke, gedwongen opgenomen patiënten. De zusters van de 'Bermhertigheid Jesu' namen de zorg op zich, bijgestaan door slechts een tiental lekenpersoneelsleden. Tot 1963 bleef het toenmalige 'gesticht' – zoals alle psychiatrische ziekenhuizen – onder de auspiciën van het Ministerie van Justitie. Het ziekenhuis was een dorp in de stad: het had een eigen bakkerij, beenhouwerij en boerderij.

Naar hedendaagse psychiatrie

Vanaf de jaren 1960 kwam de psychiatrie in een nieuw tijdperk. De ontwikkeling van de eerste psychofarmaca en het toepassen van nieuwe therapieën, brachten de behandeling in een stroomversnelling. In 1963 neemt het Ministerie van Volksgezondheid het toezicht op de psychiatrische ziekenhuizen over. Er kwamen steeds meer middelen vrij. In 1977 verdwijnt de alles verbergende omheiningsmuur. Dit was het startsein voor de uitbouw van het hedendaags ziekenhuis. Het personeelsbestand breidt stelselmatig uit.

Modernisering infrastructuur

De laatste decennia van de twintigste eeuw kenmerken zich door een bijna voortdurende afbraak-, verbouw- en bouwactiviteit. Afdelingen en diensten krijgen regelmatig een opfrissingsbeurt. Rond 1985 vinden ingrijpende brandbeveiligingswerken plaats. In de jaren 1990 komen er twee dagklinieken en een nieuwbouw voor de opnameafdeling De Wending 2. Een mijlpijl is de ingebruikname in 2001 van een nieuwe hoofdingang, die niet meer in het hoofdgebouw ligt.

Nieuwe afdelingen en netwerkvorming

Van 2005 tot 2012 zet de vernieuwing van de infrastructuur zich door: de afdelingen De Wering, De Stroom, De Wending 3 en De Wijzer verhuizen naar nieuwe gebouwen. We nemen een nieuw Ergotherapeutisch Centrum, Dienst Vrije Tijd en Auditorium in gebruik.

Vanaf 2011 maakt het ziekenhuis, met andere partners, deel uit van een netwerk geestelijke gezondheidszorg. Mobiele teams gaan de cliënt thuis bezoeken en begeleiden.  

Evolutie

Psychiatrie blijft verder evolueren met nieuwe inzichten en nieuwe behandelvisies. Het ziekenhuis speelt hier op in en moet zich daarom soms wat reorganiseren. Sommige afdelingen verdwijnen of gaan op in andere behandeleenheden. Dit gebeurt met de grootste zorg voor de betrokken medewerkers en de nodige ondersteuning voor de cliënten. Momenteel staan plannen in de steigers voor de bouw van een nieuwe Crisiseenheid (met een High Intensive Care unit) en nieuwe huisvesting voor De Wending 1 (afdeling voor verslavingszorg).

Op 28 augustus 2017 verlieten de laatste vier Ieperse zusters van de congregatie 'Bermhertigheid Jesu' ons ziekenhuis. Ze verhuisden naar het hoofdklooster in Sint-Michiels-Brugge.